ALAITZ

*Kulunka



*Pila                                                


*Garbigailua                               

Aragoi edo Aragón, Espainiako laugarren elkarte autonomo handiena da. Bere banderak marrak horizontalak ditu eta gorria eta horia da. Bere harmarria berriz banatuta dago lau marrazkitan eta koroia bat du goialdean.  

Kokapenari dagokionez Espainiako ipar ekialdean dago eta bere mugak,  hegoaldetik Castilla la Mancha eta Comunitat Valenciana, mendebaldetik, La Rioja, Nafarroa eta Castilla León, iparraldetik Frantzia eta ekialdetik Cataluña ditu.

- Zaragoza (hiriburua) (Zaragoza) 647.373 biztanle.
- Huesca (Huesca) 48.530 biztanle.
- Teruel (Teruel) 33.238 biztanle.
- Calatayud (Zaragoza) 20.263 biztanle.
- Ejea de los Caballeros (Zaragoza) 16.241 biztanle.
- Monzón (Huesca) 15.806 biztanle.
- Barbastro (Huesca) 15.778 biztanle.
- Alcañíz (Teruel) 15.130 biztanle.


Biztanleriari dagokionez Aragoik 1.345.419 biztanle ditu. Hedadura 47.650km2-koa da eta dentsitatea 28,2 biztanle km2koa da.



Pirineoak daude eta zati handi bat hartzen dute, han oso ezaguna den mendi bat Monte Perdido da . Zaragozako probintzian oso inportantea da Moncayo de Aragón. Huescan Desierto de los Monegros dago.


Hidrografiari buruz hitz egiten badugu, Aragoik ez du kostarik. Ebro ibaia da Aragoi-en ezagunena eta hara isuritzen diren ibai inportanteenak dira, batez-beste: Jalón eta Gállego ibaiak.


Klimari buruz, hiru klima mota desberdin daude: mendiko klima, estepakoa, eta klima kontinentala dira.


Aragoien industria da nagusi. Jende kopuru gehienak bigarren sektorean egiten du lan. Baina Zaragozan ere jende askok hirugarrenean egiten du lan, Zaragoza oso handia denez jenden askok hirugarren sektorean egiten du lan: autobus gidariak, taxistak, etab.




Historiari buruz hitz egingo dugu. Erromatar garaiean Cesar Augusto enperadoreak eraiki zuen Zaragoza, bere izen orijinala Caesa Augusta zen. Mendeak pasa ziren eta Zaragoza bihurtu zen ipar musulmanen erreinua, La Aljaferia bezala ezagutua. …


Kulturataz hitz egiten badugu, Aragoien hitz egiten den hizkuntza Gaztelania da.
Han oso famatuak dira Pilarreko jaiak, Pilar eguna urriaren 12a da eta egun hartan jande guztia du festa Espainiako patroia delako. Baina ezin gara aztu San Jorge egunagatik apirilaren 23an, Aragoi-ren patroia delako eta liburu bat eta larrosa bat oparitzen direlako. San Jorge eguna Liburuaren eguna bezala ere ezagutzen da.
Gastronomiari dagokionez Ternascoa, Migak, Longaniza  del norte de Graus, Jamon de Teruel , cebolla de fuentes del Ebro eta vino de Cariñena oso ezagunak dira.

Monumentuei dagokienez Pilarica (IX. urtean eraikita eta barroko estilokoa dena) eta Puente de Piedra oso ezagunak dira, azken hau 1401. urtean hasi zen eraikitzen Ebroaren beste aldera iristeko eta 1440. urtean bukatu zuten, 1963. urtean uholde batek zati bat eraman zuen, bi hauek Zaragozan daude.


-Agustina de Aragón, Napoleón-ren aurka borrokatu zuen XVIII. mendearen bukaeran eta  XIX. mendearen hasieran.
-Clara Campoamor, emakumeen giza eskubideengatik borrokatu zuen XIX. mendean.







Aragoiren lehendakaria, Maria Fernanda Rudi da eta haren partidu politikoa PP-a da.

Urtxintxak sekretua kontatu eta gero dena arraroa bihurtu zen. Mundu arraro batera heldu nintzen, beno, ni eta nire motxila nire eskolako gauza guztiekin: erregela, arkatza, koadernoa... Ibiltzen eta ibiltzen, prezipizio batekin topatu nintzen.

Orduan nire motxilan begiratu nuen, eta erregela atera nuen. Bat-batean handitu  egin zen. Bi muino artean ipini, pasa, eta azeri batekin topo egin nuen. On baten arpegirik ez zuenez ihes egiten saiatu nintzen, baina azeria oso azkarra zen. Motxilatik koadernoa hartu eta handitu zenean urara bota nuen.

Ia urrun nengoenean azeria urrutitik esan zidan:"Esan iezadazu urtxintxaren sekretua!"Ni ezetz erantzun nion,
urtxintxari esan niola inori ez niola esango.

Denbora asko neraman koaderno gainean, eta paper-kartoia desegiten hasi zen. Ni klip bat eta soka bat hartu nituen. Elkarrengandik ondo elduta zeudenean zuhaitz batera heldu eta koadernotik salto egin nuen.

Zuhaitzera igotzera nindoala krokodilo bat agertu zen eta esan zidan:"esan iezadazu urtxintxaren sekretua edo jan egingo zaitut!" Nik ezetz erantzun nion eta klipa ahora bota nion hau ez ixteko eta zuhaitzetik lurrera salto egin nuen.

geroago, berriro ikusi nuen azeria eta ezer esan baino lehen arkatza atera eta harekin kolpe handia eman nion.

Askoz ere gehiago ibiltzean, urtxintxa ikusi nuen berriro eta hitz egin zidan "eskerrik asko laguntxo, ez diozu inori nere sekretua esan. "Banekien ez zeniola inori esango".

Bat-batean untxi bat agertu zen presaka eta esan zuen:"Ai ene, ai ene, eskolara berandu helduko naiz.

Orduan, esnatu nintzen, 8:30! Ikastolara berandu iritsiko nintzen beraz! Eta betirako ametsetako urtxintxaren sekretua, sekretu bat izan zen.

Nire izena Alaitz da. 11urte ditut, ile marroixka eta begi marroiak ditut. Kirola egitea gustatzen zait, eta nire futbol talde gogokoena Real Sociedad da. Kirolaz gain animaliak gustatzen zaizkik eta untxi bat dut etxean
bere izena Blacky da. Telebista ikustea eta nintendo dsi-ra jolasten aritzen naiz ere, baina nire aita esaten du
aurpegia karratua geldituko zaidala. Ikastolaren arlo gustukoenak, taillerra, informatika eta soinketa dira, eta gutxien gustatzen zaidan arloa matematika da.Errenterian bizi naiz, eta lgun asko ditut ni bizitzen naiz tokian.