#ARAGON (ARAGOI)
Aragoi edo Aragón, Espainiako laugarren elkarte autonomo handiena da. Bere banderak marrak horizontalak ditu eta gorria eta horia da. Bere harmarria berriz banatuta dago lau marrazkitan eta koroia bat du goialdean. 
Kokapenari dagokionez Espainiako ipar ekialdean dago eta bere mugak, hegoaldetik Castilla la Mancha eta Comunitat Valenciana, mendebaldetik, La Rioja, Nafarroa eta Castilla León, iparraldetik Frantzia eta ekialdetik Cataluña ditu.
- Zaragoza (hiriburua) (Zaragoza) 647.373 biztanle.
- Huesca (Huesca) 48.530 biztanle.
- Teruel (Teruel) 33.238 biztanle.
- Calatayud (Zaragoza) 20.263 biztanle.
- Ejea de los Caballeros (Zaragoza) 16.241 biztanle.
- Monzón (Huesca) 15.806 biztanle.
- Barbastro (Huesca) 15.778 biztanle.
- Alcañíz (Teruel) 15.130 biztanle.
Biztanleriari dagokionez Aragoik 1.345.419 biztanle ditu. Hedadura 47.650km2-koa da eta dentsitatea 28,2 biztanle km2koa da.
Pirineoak daude eta zati handi bat hartzen dute, han oso ezaguna den mendi bat Monte Perdido da . Zaragozako probintzian oso inportantea da Moncayo de Aragón. Huescan Desierto de los Monegros dago.
Hidrografiari buruz hitz egiten badugu, Aragoik ez du kostarik. Ebro ibaia da Aragoi-en ezagunena eta hara isuritzen diren ibai inportanteenak dira, batez-beste: Jalón eta Gállego ibaiak.
Aragoien industria da nagusi. Jende kopuru gehienak bigarren sektorean egiten du lan. Baina Zaragozan ere jende askok hirugarrenean egiten du lan, Zaragoza oso handia denez jenden askok hirugarren sektorean egiten du lan: autobus gidariak, taxistak, etab.
Historiari buruz hitz egingo dugu. Erromatar garaiean Cesar Augusto enperadoreak eraiki zuen Zaragoza, bere izen orijinala Caesa Augusta zen. Mendeak pasa ziren eta Zaragoza bihurtu zen ipar musulmanen erreinua, La Aljaferia bezala ezagutua. …
Kulturataz hitz egiten badugu, Aragoien hitz egiten den hizkuntza Gaztelania da.
Han oso famatuak dira Pilarreko jaiak, Pilar eguna urriaren 12a da eta egun hartan jande guztia du festa Espainiako patroia delako. Baina ezin gara aztu San Jorge egunagatik apirilaren 23an, Aragoi-ren patroia delako eta liburu bat eta larrosa bat oparitzen direlako. San Jorge eguna Liburuaren eguna bezala ere ezagutzen da.
Gastronomiari dagokionez Ternascoa, Migak, Longaniza del norte de Graus, Jamon de Teruel , cebolla de fuentes del Ebro eta vino de Cariñena oso ezagunak dira.
Pertsonaia famatuei dagozkienez:
-Fernando el catolico, Aragoi-ren erregea izan zen XV. mendean, Isabel la catolicarekin ezkondu zen eta gaur egungo Espainia eraiki zuten.
-Miguel Servet, mediku famatu bat izan zen, odolaren zirkulazioa ikertu zuen XVI. mendean eta sutera eraman zuten beraren ideiengatik.
-Agustina de Aragón, Napoleón-ren aurka borrokatu zuen XVIII. mendearen bukaeran eta XIX. mendearen hasieran.-Clara Campoamor, emakumeen giza eskubideengatik borrokatu zuen XIX. mendean.
Aragoiren lehendakaria, Maria Fernanda Rudi da eta haren partidu politikoa PP-a da.
0 comentarios:
Publicar un comentario